برنامه‌ریزی برای خانه‌نشینی و درس و مشق

by | آوریل 18, 2020 | 2 comments

برنامهریزی

روزهای قبل از کرونا، بچهها بخشی از روز را در مدرسه میگذراندند و خیلی از برنامه‌ها، روشن بود و روزها دارای روتین بودند. اما متاسفانه آموزش از راه دور با روزهایی که بچهها به مدرسه میرفتند متفاوت است و چارچوب معینی ندارد. تعدادی از بچهها بهطور طبیعی و بدون دخالت خاصی با انعطافی که در آموزش از راه دور وجود دارد کنار میآیند اما برای اغلب بچهها بهویژه بچههای کوچکتر، مدیریت این برنامه، چالش بزرگی است. کودکان نیاز به روتین و برنامهی تازهدارند تا بتوانند بدون اینکه از درسها عقب بمانند، زمانشان را مدیریت کنند.
برنامهریزی و زمانبندی مهارتهای پیچیدهای هستند و مؤلفههای بسیاری در پیادهسازی آنها دخیل‌اند. کمتر پیش میآید کودکان و نوجوانان بدون کمک بزرگترها بتوانند از پس برنامهریزی و زمانبندی بر بیایند. وظیفهی والدین یا دیگر مراقبان نزدیک به کودکان و نوجوانان این است که در برنامهریزی روزانه برای رسیدگی به درسها و تکالیف همراهشان شوند و در پیگیری این برنامه و عمل کردن مطابق آن حامی کودکان باشند. برنامهریزی، زمانبندی، حفظ انگیزهی درونی برای انجام کارها و عمل به تعهدها و متعهد ماندن به برنامهها از جمله مهارتهای زندگی است و به مدرسه و دوران کرونا محدود نمیشود. پیشنهاد و حمایت شما برای برنامهریزی در صورتی توسط بچهها جدی گرفته میشود که آنها را در زندگی روزمرهی شما مشاهده کنند. با آنها دربارهی کارهایی که باید این روزها انجام دهید، مسائل جدیدی که با آنها روبهرو شده‌اید و باید برایشان چاره‌‌اندیشی کنید، برنامهریزی جدید برای پوشش دادن وظایف تازهای که وضعیت فعلی بر دوشتان گذاشته و تلاشتان برای فعال ماندن و انگیزه داشتن و وفادار ماندن به اهدافی که برای خودتان تعیین کردهاید با فرزندتان گفتوشنود کنید.
هر خانوادهاى براى داشتن يك زندگى نرمال، نياز به داشتن و تعريف نوعى از روتين در زندگيش دارد؛ پيدا كردن راهى براى انجام كارها و بدست آوردن احساس امنيت. ایجاد نظم و روتین کیفیت روابط خانوادگی و کاریتان را بهتر میکند.
بچهها برای داشتن آرامش، نیاز به نظم و تکرار دارن. به همین دلیل نیاز است که عناصری را به زندگیتان اضافه کنید که نشاندهنده این نظم و روال باشند. یک روتین و روال معمولی باعث راحتی و استحکام زندگی کودک میشود. داشتن روتینها به زندگی کودک «امنیت» میدهد و باعث میشود بتواند اتفاقات زندگیاش را پیشبینی کند و مدام با اتفاقات متفاوت و غیرمنتظره مواجه نشود. کودکان اغلب از ناشناختهها میترسند. با اینکه تغییر، یک فرصت یادگیری است اما میتواند برای کودکان استرس زا نیز باشد.

روال مداوم به کودک وساعت بیولوژیک بدنشکمک میکند. اصول روزمره‌:
امکان چرت زدن در روز و خواب خوب در شب
امکان خوردن وعدههای غذایی سالم و کامل
بازی و اوقات فراغت
رفتار آرام درساعتهای آرامشدر طول روز

این را فراموش نکنید که کودک کاری را با علاقه انجام میدهد که خودش در تصمیمگیری جزییات و اجرای آن نقش داشته باشد. اول باید در یک زمان مناسب و فضای صمیمی، درباره برنامههایتان حرف بزنید. شاید لازم باشد چند روز در این باره گفتگو کنید تا با هم به این نتیجه برسید که بهتر است برنامهرا روی کاغذ بنویسید. کاغذ، ماژیک و مدادرنگیرا بیاورید و در یک فعالیت مشترک، المانهایی از جزییات برنامه را بکشید، رنگ کنید یا بسازید. جزییات این برنامه و اجرای آن باید بیش از هر کس انتخاب و سلیقه خود کودک باشد.‌

در ابتدا خودتان کتابهای درسی را بررسی کنید و به این سوالات پاسخ دهید:

  • حجم کتاب چقدر است؟
  • کتاب چند جلسه در هفته باید آموخته شود؟
  • تعداد کل جلسات تا پایان تعطیلات چقدر است؟ (روزهای یادگیری را ۶ روز در هفته در نظر بگیرید)
  • امکانات کمک آموزشی ای که دارید در چه حدودی است.
  •  هدف کلی از تدریس این فصل چیست؟
  • مفاهیم کلی این فصل کدامند؟
  • پیشدانستههای دانش آموزان قبل از شروع این فصل چیست و برای یادگیری این فصل دانش آموز چه مطالبی را باید بداند؟
  • انتظارات آموزشی مربوط به این فصل چیست؟

سپس با فرزندتان این سوالات را بررسی کنید:

  • در این هفته و هفتهی آینده باید چه مقدار از کتابهای درسی خوانده شود؟
  • چه مقدار از آنها جزو علایق کودک است و به چه مقدا از آنها علاقهای ندارد؟
  • چه تکالیفی را باید برای هر درس تحویل دهد و در چه تاریخی؟
  • معمولاً چه زمانهایی از روز درسخواندن برایش آسانتر است؟
  • چه کارهایی را دوست دارد به عنوان زنگ تفریح انجام دهد؟ (کارهایی مثل بازی، کارهای هنری، وقتگذرانی با خانواده، تماس با دوستان مدرسه، آشپزی و کیکپزی و…) 

وقتی اهداف کلی روشن شد، نوبت طراحی یک برنامهی هفتگی و روزانه است. برنامه نباید بیش از حد فشرده باشد.
در پایان هر روز و همینطور در پایان هر هفته برنامه را مرور کنید و با توجه به اینکه چه میزان به آن عمل کردهاید و اینکه چه نکات ضعفو قوتی در آن بوده، برای روزها و هفتههای بعد برنامه بریزید. در ضمن در هفته اول برنامهریزی، بررسی کنید که تمام کردن هر فصل از محتوا یا انجام هر کدام از تکالیف چهقدر زمان میخواهد؟
همان برنامهای که توی مهدکودک یا مدرسه داشتن رو به صورت خلاصهتر توی خونه انجام بدید. آموزشهارا دستهبندی کنید و پروژههایی رو بر اساس علایق بچهها تعریف کنید. پروژهها را روزها و هفتههای متمادی دنبال کنید. برای تحقیقاتتان درباره یک موضوع خاص، میتوانید از گوگل کمک بگیرید. درسهای کتابها را بیش ازاندازه تکرار نکنید و فقط موضوعاتی خاص رو از اونها انتخاب کنید.
برای برنامه ریزی، کاغذ، ماژیک و مدادرنگیرا بیاورید و در یک فعالیت مشترک، المانهایی از جزییات برنامه را بکشید، رنگ کنید یا بسازید. جزییات این برنامه و اجرای آن باید بیش از هر کس انتخاب و سلیقه خود کودک باشد.‌ این را فراموش نکنید که کودک کاری را با علاقه انجام میدهد که خودش در تصمیمگیری جزییات و اجرای آن نقش داشته باشد. چسباندن این برنامه به جایی مثل در یخچال یا دیواری در اتاق پذیرایی که در دیدرس خودتان و فرزندتان باشد، احتمال متعهد بودن به آن را بالا میبرد.
یک روش کاربردی برای اضافه کردن یک روتین جدید به برنامه‌‌ی روزانهی بچهها این است که روتین جدید را به عادتی قدیمی مرتبط کنید؛ مثلاً اینکه بلافاصله بعد از صبحانه، یک فصل از کتاب علوم میخوانم. تکرار این رفتار بهطور مستمر باعث تبدیل آن به یک روتین تازه میشود. برای نحوه ایجاد نظم و روتین، میتونید از اپیزود ۹ پادکست مادرانه کمک بگیرید.

 مهارت برنامهریزی و درگیر کردن بچهها در فرآیند هدفگذاری، تعیین مراحل کار و در نظر گرفتن تاریخ تحویل تکالیف در درک این نکته که وضعیت فعلی با تعطیلات متفاوت است و بسته شدن مدرسه به معنی کنار گذاشتن کارهای روزمره نیست، کمک میکند. با مطالعه زندگی افراد موفق خواهید دید که تمام آنها در زندگی خود از یک روتین شخصی استفاده میکنند. تمام این روتینها بر اساس تواناییها و علایق خودشان طراحی و اجرا شده است ولی تقریبا در تمام عمر همان روتین را انجام میدهند. استفاده از روتین مشخص این ویژگی را دارد که دیگر مغز شما درگیر فکر کردن به آنچه که باید انجام دهد نمیشود و فقط کار را انجام میدهد. استمرار این شرایط هم باعث بالا رفتن خلاقیت میشود. وقتی هر روز سر ساعت مشخصی باید بنویسید دیگر هیج چیزی نمیتواند جلوی شما را بگیرد. فقط باید بنویسید.

زنگ تفریح

بهتر است برای زنگ تفریح نیز برنامهریزی کنید. دیدن تلویزیون و بازیهای کامپیوتری رو بر اساس سن بچهها تنظیم کنین و از قانونهایی که میگذارید تخطی نکنید. به هم زندن قوانین معمول خانه، باعث آشفتگی و کلافگی بچهها میشه و تلویزیون دیدن زیاد هم همینطور.

صلح و آرامش

ساعتهای آرامش داشته باشید، یک ساعت در روز کارهای آرام و بیسروصدا انجام دهید، بگذارید آرامش جریان پیدا کند و تمام روز به بالا و پایین پریدن نگذرد. از بودن با بچهها لذت ببرید و سعی کنید بازیهای جدید را با هم پیدا کنید یا بسازید. اصلا قرار نیست تمام وقت فرزندانتان را سرگرم کنید و لازم است که کودکان ساعتهایی را به تنهایی بازی کنند. اگر خواهر و برادر هستند حتما ساعتهایی را جدا از هم بازی کنند تا بودن طولانیشان در کنار هم باعث درگیریهای متعدد نشود و آرامش و صلح خانه حفظ شود. در جهت حفظ و آرامش بیشتر، از بازیهای رقابتی که برد و باخت دارند، استفاده نکنید. به این ترتیب جو خانه را آرامتر  نگه میدارید. در این روزها میتوانید از قوانین صلح در خانه استفاده کنید.

حمایت کنید و تسهیلگر باشید

حمایت از بچهها در انجام تکالیف یا کمک به آنها در برنامهریزی به این معنا نیست که به جای آنها کار انجام دهید یا نظرشان را نادیده بگیرید و استانداردهای خود به عنوان یک فرد بزرگسال را به آنها تحمیل کنید یا مجبورشان کنید کارها و تکالیف را به روشی که شما بهتر یا درستتر میدانید، انجام دهند. دخالت نقطهی مقابل مشارکت است. وقتی شما دخالت میکنید، دیدگاه طرف مقابل را نادیده میگیرید. در انجام تکالیف اجازه دهید فرزندتان کارها را در حد تواناییهای خودش انجام دهد، درست مثل روزهایی که سر کلاس و در غیاب شما کارهایش را انجام میداد. دخالت به جای مشارکت و همراهی میتواند فرآیند یادگیری را مختل کند و باعث شود اعتماد دانشآموز به خودش و تواناییهایش کم شود.

محیطی برای یادگیری بهتر

محیط اطراف ما بر فرآیندهای مغزی و ذهنیمان، مثل خلق و خو، اضطراب، تمرکز و حافظه اثر میگذارند. محیط مناسب برای تمرکز و یادگیری بهتر است تا حد ممکن منظم، خلوت و ساکت باشد. برای ایجاد چنین فضایی بهتر است با همکاری کودک و در نظر گرفتن ایدهها و خواستههایش، راحتترین جایی که به تمرکز کردن و درس خواندن او کمک میکند، آماده کنید. میتوانید میز آشپزخانه را به مدت چند ساعت به محل یادگیری تبدیل کنید، سروصدای آشپزخانه را به حداقل برسانید تا تمرکز فرزندتان بههم نریزد و پس از آن او باید جمعآوری وسایلش و انتقال آنها به اتاقش را به عهده بگیرد.
وقتی بچهها مشغول درس خواندن هستند بهتر است بزرگترهای خانه هم به فعالیتهای کمصدا و کمهیجان مشغول شوند. متمرکز ماندن وقتی باقی اعضای خانه در حال تماشای یک فیلم مهیج یا گفتوگوی تلفنی با دوستان و اقوام هستند انرژی مضاعف میطلبد و حواس بچهها را پرت میکند.
توجه کنید که اگر قرار است فرزندتان به صورت اینترنتی در کلاس حضور یابد یا به آموزشهای معلمش گوش دهد، باید محیط اطراف او را آرام نگه دارید.

فعالیتهای بدنی روزانه

این روزها مدت زمانی که بچهها پای تلویزیون، کامپیوتر یا تلفن میگذرانند به ناچار بیش از گذشته است. نمایشگرها به یکی از مهمترین ابزارهای زندگی ما بدل شدهاند و همهی ما، از جمله کودکان و نوجوانان، از طریق صفحهی نمایشگر در گروهها و کلاسهای مختلفی شرکت میکنیم؛ از ارتباط با عزیزانمان گرفته تا دورهمیهای دوستانه و انواع کلاسهای آموزشی. در این شرایط، مدیریت وقتگذرانی با کامیپوتر و تبلت و موبایل آسان نیست و ممکن است به تنش و تعارض در خانواده منجر شود. برای جبران مضرات وقتگذرانی اضافه پای انواع این نمایشگرها، فعالیتهای بدنی روزانه را وارد برنامهی روزانه خود و فرزندتان کنید. اگر امکان خروج از خانه و کارهایی مثل دوچرخهسواری یا پیادهروی با رعایت فاصلهگیری اجتماعی ندارید، زمانهایی را برای فعالیتهای بدنی مثل نرمش، رقصیدن، انجام حرکات کششی و فعالیتهای بازیگونهی حرکتی که با ایجاد مانعهایی در فضاهای بزرگتر خانهتان ایجاد میکنید، در خانه در نظر بگیرید

ارتباط با دوستان و همکلاسیها

ارتباط مستقیم با بچههای دیگر ضروری است. پس فرزندتان را تشویق کنید با دوستانش ارتباط تصویری داشته باشد. با والدین دوستان نزدیک فرزندتان تماس بگیرید و قرار ملاقات آنلاین ویدیویی بگذارید. هر چند که بهتر است گاهی نیز بدون تصویر باهم صحبت کنند تا بتوانند از تصورات ذهنیو قدرت گفتاریشان برای توصیفات بهره بگیرند.

About the Author

Mercede Ameri

 هنردرمانگر، دانش‌آموخته دوره های مربی گری کودک از اتریش، دانش‌آموخته دوره های مربی گری رجیوامیلیا

Learn more on this topic

Related Blog Posts

مهاجرت و کودکان

مهاجرت و کودکان

هدف اصلی مهاجرت برای خیلی از خانواده‌ها، به وجود آوردن زندگی ایده‌آل برای فرزندان است و متأسفانه بسیاری بدون در نظر گرفتن مشکلات و عواقب ناشی از آن به خصوص برای کودکان، مهاجرت می‌کنند. پدرومادر باید چه قبل و بعد از مهاجرت، اقداماتی را به منظور کاهش مشکلات و فشار زندگی...

بی‌حسی عاطفی چیست؟

بی‌حسی عاطفی چیست؟

بی‌حسی‭ ‬عاطفی‭ ‬حالتی‭ ‬از‭ ‬حضور‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬هیجانات‭ ‬را‭ ‬احساس‭ ‬یا‭ ‬ابراز‭ ‬نمی‌کنید‭.‬بی‌حسی‭ ‬عاطفی‭ ‬فرآیند‭ ‬ذهنی‭ ‬و‭ ‬عاطفی‭ ‬خاموش‭ ‬کردن‭ ‬احساسات‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬اختلال‭ ‬در‭ ‬پاسخ‌های‭ ‬عاطفی‭ ‬یا‭ ‬واکنش‌پذیری‭ ‬تجربه‭...

سبک زندگی غیرفعال چیست؟

سبک زندگی غیرفعال چیست؟

زندگی کم تحرک یا زندگی در حالت نشسته در انگلیسی Sedentary life پدیده حاصل از زندگی در عصر اینترنت و دنیای مدرن است. در صورتی که در طول روز ساعت های بسیاری را پشت میز کار یا بر روی صندلی خودرو سپری می کنید باید بدانید که تنها نیستید. امروزه به لطف فناوری و سبک زندگی...

Join in the conversation

Leave a Comment

2 Comments

  1. شایسته

    سلام خانم عامری عزیز
    ممنون از مقاله خوب و دقیقتون
    خواستم بدونم جهت برنامه ریزی برای نوجوانان هم رعایت همین نکات کافیست؟
    البته فکر می کنم فعالیت های مشترک با گروه همسالان را باید بیشتر در برنامه بگنجانم.

    • Mercede Ameri

      بله ولی مسلما با اون‌ها باید بیشتر مشارکتی عمل کنید و باهم به نتیجه برسید چون در سن بلوغ هستن کمی حوصله و زمان می‌طلبه. می‌تونید به صفحه‌ی اینستاگرامم مراجعه کنید و در این زمینه مشاوره بگیرید.

Newsletter

Join for notifications on events, campaigns, & news